VUGHT - Joost Bierens maakt zicht sterk voor meer aandacht voor drenkelingen, want die staat in geen verhouding tot wat er voor bijvoorbeeld vuurwerkslachtoffers wordt gedaan.
Dat hij voor zijn werk op juist dat gebied een hoge onderscheiding heeft gekregen, vindt Joost Bierens uit Vught heel mooi.
'Dat mensen de moeite hebben genomen om mij voor te dragen. Dat ze het belangrijk vinden wat ik heb gedaan”, zegt hij. Joost Bierens, bijna zeventig jaar geleden geboren in Veghel, mag zich voortaan Officier in de Orde van Oranje-Nassau noemen.
Waarvoor hij nu vooral gewaardeerd wordt, is dat hij de kennis over verdrinking op een hoger niveau heeft gebracht. Hij schreef er een internationaal handboek over. In Drowning schrijft hij hoe verdrinking te voorkomen is, hoe drenkelingen het best kunnen worden gered en behandeld kunnen worden.
Zoals alles klein begint, was dat bij Bierens ook het geval. ,,Eind jaren ’70 deed ik in de zomer vakantiewerk als strandwacht in Cadzand. In die tijd vroeg ik me af: ‘hoe herken ik eigenlijk een drenkeling?’ Gek genoeg was daar nauwelijks iets over bekend. Vervolgens ben ik onderzoekjes gaan doen.”
,,In 2002 werd ik, vooral dankzij de Koninklijke Maatschappij tot Redding van Drenkelingen, in staat gesteld het eerste wereldcongres over verdrinking tot stand te brengen. Kort daarna stelde de Wereldgezondheidsorganisatie vast dat er jaarlijks wereldwijd meer dan een half miljoen mensen verdronken. Het netwerk dat door het congres ontstond en de WHO hebben samen bereikt dat dit aantal inmiddels bijna gehalveerd is, met name in de lage lonen landen.
Inmiddels zijn er in het buitenland grote stappen gezet, zoals in waterrijke landen als Vietnam, Bangladesh en de Filipijnen. Beter zwemonderwijs ligt voor de hand. Verrassend is de rol van kindercrèches . ,,Moeders die de hele dag werken, kunnen niet constant hun kinderen in de gaten houden. Deze crèches zijn uitermate effectief gebleken in landen waar verdrinking onder jonge kinderen doodsoorzaak nummer een is.”
Gezond kinderhart
In eigen land heeft hij bijgedragen aan goede richtlijnen voor en de professionalisering van strandwachten en vrijwilligers op de reddingsboten van de KNRM. ,,Juist handelen is van belang, want binnen tien minuten moet alles gebeuren om iemand te redden. Als zuurstofgebrek te lang duurt, kan dat leiden tot ernstige hersenschade. Een gezond kinderhart kan zuurstofgebrek nog wel even verdragen, waardoor het kind met deze hersenschade nog jaren kan blijven leven. Snelle redding en de juiste reanimatie kunnen het verschil maken.”
Wat Bierens zo merkwaardig vindt, is dat er in Nederland, in tegenstelling tot andere landen, nauwelijks aandacht is voor verdrinking. ,,Door vuurwerk raken jaarlijks een paar honderd mensen gewond. Daar hebben we brandwondencentra voor en jaarlijkse campagnes. Er sterven jaarlijks ruim driehonderd mensen door verdrinking, het aantal ziekenhuisopnames is een veelvoud, maar een drenkelingencentrum en campagnes ontbreken. Als deze stappen zijn gezet, hoeven er naar mijn mening nauwelijks mensen aan verdrinking te overlijden.”
De grootste groep mensen die in Nederland verdrinkt, bestaat overigens uit 50-plussers. ,,Hoe dat komt? Het is het waard om dat te onderzoeken. Onder kinderen is het aantal de laatste decennia in ieder geval sterk gedaald. De meeste jonge slachtoffers zijn kinderen van immigranten en asielzoekers. Met een klein beetje aandacht kan dat aantal nog flink omlaag.”
